Số 11D2, Khu nhà ở Tây A - 282A Võ Thị Sáu, KP Tây A, Phường Đông Hoà, Dĩ An, Bình Dương
0937333616
Chúng ta đang chứng kiến một thời đại mà mọi lĩnh vực đều trên đà phát triển để trở nên "thông minh hóa" nhằm cải thiện cuộc sống của con người một cách tốt hơn và giao thông cũng không ngoại lệ. Hiện nay, hệ thống giao thông thông minh là một trong những dự án được Bộ Giao thông vận tải khẩn trương triển khai với mục đích xây dựng một hệ thống giao thông an toàn, tiên tiến và bền vững. Vậy hệ thống giao thông thông minh là gì? Bao gồm những yếu tố nào, thực trạng phát triển ở Việt Nam và thế giới ra sao? Tất cả sẽ được bật mí ngay trong nội dung bài viết dưới đây nhé.
Hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transportation System - ITS) là hệ thống bao gồm tất cả các ứng dụng công nghệ tiên tiến nhằm mục đích cung cấp những giải pháp hay dịch vụ hữu ích cho người và các phương tiện tham gia giao thông. Ngoài ra, ITS còn đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức giao thông một cách thuận tiện, an toàn và giảm thiểu tai nạn cũng như sự cố khi lưu thông.
Về bản chất, ITS sử dụng sự tiến bộ của công nghệ thông tin và viễn thông để tạo nên một hệ thống kết nối chặt chẽ giữa con người, hạ tầng giao thông cùng những phương tiện lưu thông nhằm phục vụ cho mục đích lưu thông thuận tiện trên các tuyến đường cao tốc.
Mô hình giao thông thông minh hiện nay dần dần đã khẳng định được vị thế quan trọng của mình bằng những lợi ích thực tế đáng kể như sau:
- Hỗ trợ lực lượng chức năng trong việc phát hiện và ghi nhận hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông (TTATGT) với những bằng chứng xác thực.
- Hoàn thiện kết cấu hạ tầng đường bộ và xử lý khẩn cấp các sự cố giao thông.
- Hiện đại hóa trạm thu phí tự động và trạm cân điện tử.
- Tránh tình trạng ùn tắc, giảm tai nạn giao thông và ô nhiễm môi trường.
- Tiết kiệm thời gian, nhiên liệu, tiền bạc, tối ưu hóa điều kiện đi lại và vận chuyển sản phẩm.
- Quản lý các đoạn đường chính, điều tiết phương tiện thông qua biển báo điện tử.
- Cung cấp hệ thống thông tin hữu ích cho người tham gia giao thông, tăng cường văn hóa giao thông và hỗ trợ khai thác, điều hành hệ thống giao thông công cộng một cách linh hoạt, chủ động.
- Đóng góp vào sản xuất các phương tiện thông minh và nâng cao hiệu suất của thiết bị an toàn giao thông.
Để đảm bảo quá trình giám sát, vận hành và quản lý hệ thống giao thông được diễn ra thuận lợi thì ITS phải trải qua 4 giai đoạn chính sau:
- Thu thập dữ liệu: Dữ liệu về số lượng phương tiện tham gia giao thông, tốc độ, thời gian di chuyển, vị trí, trọng lượng xe,... sẽ được thu thập một cách chính xác, toàn diện và nhanh chóng thông qua nhiều thiết bị phần cứng khác nhau như bộ định vị xe tự động dựa trên GPS, cảm biến, bộ nhận dạng xe tự động, camera AI,... để tạo nên nền tảng cho ITS.
- Truyền dữ liệu: ITS truyền dữ liệu đã thu thập một cách nhanh chóng theo thời gian thực và gửi về Trung tâm Giám sát và Điều hành.
- Phân tích dữ liệu: Dữ liệu tại Trung tâm được xử lý thông qua các bước như sửa lỗi, làm sạch dữ liệu, tổng hợp và phân tích. Các thông tin này được sử dụng để dự đoán lưu lượng giao thông, phát hiện và cảnh báo sự kiện, vi phạm, sự cố,... để mang đến thông tin cần thiết cho người dùng.
- Thông tin cho người tham gia giao thông: ITS cung cấp thông tin theo thời gian thực như thời gian di chuyển, độ trễ, tốc độ, tai nạn đường, chuyển hướng, thay đổi tuyến đường,... thông qua các phương tiện điện tử như radio tư vấn đường cao tốc, Internet, biển báo thay đổi, SMS,....
Để cải thiện chất lượng giao thông cũng như giảm thiểu tai nạn, sự cố, nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam, đã triển khai và áp dụng một số mô hình ITS.
Hệ thống giao thông thông minh là đóng vai trò quan trọng không thể thiếu trong các dự án đô thị xanh và hiện đại. Tại Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải đã đưa ra Lộ trình ứng dụng ITS như sau: giai đoạn đến năm 2015, giai đoạn từ 2015 - 2020 và giai đoạn từ 2020 - 2030.
Mục tiêu chính của Lộ trình này là tiêu chuẩn hóa ITS trên toàn quốc; quy hoạch và xây dựng các trung tâm điều hành, kiểm soát giao thông tại các khu vực Bắc, Trung, Nam; đồng thời hoàn thiện các ứng dụng và hệ thống con ITS.
Với chủ trương ưu tiên phát triển hàng đầu, hệ thống giao thông thông minh ở Việt Nam đã được tích hợp trong nhiều sản phẩm và dịch vụ, điển hình là:
- Camera giám sát xử lý vi phạm giao thông: giám sát mà tự động phát hiện các hành vi vi phạm giao thông đường bộ như chạy vượt tốc độ, sai làn đường, đỗ xe trái quy định và không chấp hàng đúng hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông.
- Sản phẩm thanh toán dịch vụ giao thông: bao gồm thu phí không dừng trên đường cao tốc (ETC), thu phí tự động tại các bãi đỗ xe thông minh (Car Parking), vé điện tử,....
- Mobile camera: đây là sản phẩm dành cho chủ doanh nghiệp hay cơ quan quản lý có nhu cầu kiểm tra vị trí và giám sát hình ảnh trên phương tiện như ô tô, tàu hỏa, tàu du lịch,....
- Giám sát AIS: phục vụ cho việc giám sát tàu thuyền nội địa và xa bờ thông qua việc kết hợp giữa 3 phương thức truyền tin AIS, di động và vệ tinh.
Trong bối cảnh tăng cường đô thị hóa và sự gia tăng về lưu lượng phương tiện, việc xây dựng, phát triển hệ thống giao thông thông minh ITS được xem là một bước đi quan trọng hướng tới sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế - xã hội trong tương lai.
Hệ thống giao thông thông minh là một xu hướng không thể tránh khỏi nên vì lẽ đó mà hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đều đang dành sự ưu tiên hàng đầu cho việc xây dựng và phát triển hệ thống này, nhằm giảm thiểu tai nạn giao thông và tình trạng kẹt xe. Điển hình phải kể đến là:
- Hoa Kỳ đã áp dụng hệ thống thông báo xe khẩn cấp với vị trí và chuyển động theo thời gian thức của xe cứu thương, cứu hỏa, cảnh xác,... dựa trên những cuộc gọi khẩn cấp.
- Thành phố Glasgow ở Scotland đã áp dụng hệ thống ITS vào việc cung cấp thông tin chi tiết về xe buýt công cộng, bao gồm vị trí hiện tại của xe buýt, chỗ ngồi, thời gian đến trạm, vị trí tiếp theo của xe buýt và tình trạng hành khách.
- Tại Seoul, chính quyền đã sử dụng dữ liệu định vị từ điện thoại di động vào ban đêm để thiết kế các tuyến đường cho dịch vụ xe buýt đêm dựa trên nhu cầu thực tế.
- Bắc Kinh, Trung Quốc đã trang bị biển báo dừng điện tử, trạm xe buýt thông minh, quản lý dữ liệu xe buýt,... và hiện đang triển khai các dự án thí điểm cho phương tiện giao thông có ứng dụng công nghệ cao như xe buýt không người lái, xe tự động lái,...
- Trong tương lai, dự án tàu điện ngầm Sydney sẽ sử dụng hệ thống vận tải công cộng không người lái, góp phần nâng cao khả năng vận chuyển của thành phố.
- Các dự án tàu điện ngầm Cityringen ở Copenhagen và tuyến Tây Bắc cũng dự kiến sẽ mang lại sự thuận lợi và hiệu quả cho cộng đồng dân cư.
- Singapore đang triển khai nhiều công nghệ tiên tiến như hệ thống Xác định Liên kết đèn xanh (GLIDE), hệ thống Tư vấn và Giám sát Đường cao tốc (EMAS), hệ thống Mắt thần Junction Electronic Eyes,.…
- Tại thành phố Darmstadt, Đức, công nghệ AI đã được tích hợp vào quản lý giao thông thông qua hệ thống FLIRS Systems, bao gồm 40.000 trụ đèn giao thông, 2.500 camera giám sát, và khoảng 200 bảng hiển thị thông tin.
Song song với sự phát triển như vũ bão của quá trình chuyển đổi số thì các quốc gia hiên nay cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống giao thông thông minh. Trong tương lai, các tuyến đường trên khắp thế giới dự kiến sẽ ngập tràn các thiết bị công nghệ tiên tiến cùng với sự xuất hiện của các phương tiện giao thông đột phá như xe tự động lái, máy bay giao hàng không người lái, hệ thống đường thông minh, bản chỉ dẫn tự động,.... Hy vọng qua những nội dung mà Sao Tháng Năm đã chia sẻ, bạn đã hiểu rõ hệ thống giao thông thông minh là gì cũng như vai trò quan trọng của nó trong thời đại công nghệ ngày nay.
Tham khảo thêm:
Hệ thống báo hiệu đường bộ gồm mấy loại?
Biện pháp thi công trụ đèn tín hiệu giao thông đạt chuẩn
Điểm danh các loại đường giao thông đường bộ ở Việt Nam
